Grand NewsGrand News
  • छत्तीसगढ़
  • मध्य प्रदेश
  • मनोरंजन
  • खेल
  • धर्म
  • वायरल वीडियो
  • विदेश
Search
© 2022 Foxiz News Network. Ruby Design Company. All Rights Reserved.
Reading: CG Musical Instrument: ये हैं छत्तीसगढ़ के प्रमुख वाद्ययंत्र, जो रखते हैं सांस्कृतिक परंपराओं को जीवित
Share
Notification Show More
Font ResizerAa
Font ResizerAa
Grand NewsGrand News
Search
  • छत्तीसगढ़
  • मध्य प्रदेश
  • मनोरंजन
  • खेल
  • धर्म
  • वायरल वीडियो
  • विदेश
Follow US
© 2022 Foxiz News Network. Ruby Design Company. All Rights Reserved.
3rd WaveBJPBreaking NewsBUDGETCONGCorona CasesExclusiveFeaturedGovernment JobGrand NewsKhairagarh - chhuikhadan - gandaiManendragarh - chirmiri - bharatpurMohla manpurMusicOlympik 2021Paris Olympic 2024RAM MANDIRSarangarh - BilaigarhT-20 World CupVACCINEVideoVIRAL VIDEOअंतराष्ट्रीयअर्थव्यवस्थाकवर्धाकानूनकृषिक्राइमखेलगौरैला पेंड्रा मारवाहीछत्तीसगढ़जगदलपुरझारखंडदुर्घटनादुर्घटनाधर्मनारायणपुरपर्यावरणपश्चिम बंगालबीजापुरभानुप्रतापपुरमनोरंजनराजनादगांवराजनीतिरेलवेरोचक खबरेंलाइफस्टाइलविदेशशिक्षासामाजिकसुकमास्वास्थ्य

CG Musical Instrument: ये हैं छत्तीसगढ़ के प्रमुख वाद्ययंत्र, जो रखते हैं सांस्कृतिक परंपराओं को जीवित

Aarti Beniya
Last updated: 2024/12/11 at 1:57 PM
Aarti Beniya
Share
4 Min Read
CG Musical Instrument: ये हैं छत्तीसगढ़ के प्रमुख वाद्ययंत्र, जो रखते हैं सांस्कृतिक परंपराओं को जीवित
CG Musical Instrument: ये हैं छत्तीसगढ़ के प्रमुख वाद्ययंत्र, जो रखते हैं सांस्कृतिक परंपराओं को जीवित
SHARE

CG Musical Instrument: छत्तीसगढ़ अपनी समृद्ध लोककला और संस्कृति के लिए पूरे देश में मशहूर है। यहां के लोकगीत, लोकनृत्य, लोकनाट्य, त्यौहार, आभूषण और व्यंजन इसकी खास पहचान हैं। राज्य में शादी-ब्याह और अन्य प्रमुख अवसरों पर गायन-वादन की परंपरा है, जिसमें विभिन्न प्रकार के वाद्ययंत्रों का प्रयोग किया जाता है।

- Advertisement -

छत्तीसगढ़ के कुछ प्रमुख वाद्ययंत्रों में मांदर, बांसुरी, तबला, हारमोनियम, नगाड़ा और झांझ शामिल हैं। इनका उपयोग न केवल मनोरंजन के लिए बल्कि सांस्कृतिक परंपराओं को जीवित रखने के लिए भी किया जाता है। ये वाद्ययंत्र स्थानीय कलाकारों द्वारा बनाए जाते हैं और लोकसंस्कृति में नई जान डालते हैं।

- Advertisement -
Ad image
- Advertisement -

 

- Advertisement -

 

- Advertisement -

 

 

 

 

 

1. दफड़ा / चांग – यह लकड़ी के गोलाकार व्यास में चमड़े से बनाया जाता है जिसे वादक द्वारा कंधे पर लटकाकर बजाया जाता है।

2. नगाड़ा – होली के अवसर पर फाग गीतों के गायन में प्रयुक्त वाद्ययंत्र जिसे लकड़ी के डंडे द्वारा बजाया जाता है।

3. झांझ व मंजीरा – यह एक बड़े स्वरूप का मंजीरा होता है जिसे मांदर के साथ बजाया जाता है।

4. गुदुम – इस वाद्ययंत्र में बारहसिंगा का सींग लगा होता है इसलिए इसे सींग बाजा भी कहते हैं। यह गंड़वा बाजा साज का प्रमुख वाद्ययंत्र है।

5. ताशा – प्रदेश के मुस्लिम समाज में प्रचलित प्रसिद्ध वाद्ययंत्र।

6. अलगोजा – बांस की बनी एक विशेष संरचना होता है जो बांसुरीनुमा होता है तथा इसके दो मुख होते हैं जिसमें एक साथ हवा फूंक कर बजाया जाता है।

7. मोहरी – प्रादेशिक अंचल में शहनाई के प्रचलित रूप को मोहरी कहते हैं जो गंड़वा बाजा का एक अभिन्न अंग है जिसे फूंककर बजाया जाता है। इसका प्रयोग मुख्यतः विवाह के अवसरों पर किया जाता है।

8. खड़ताल – पंडवानी में प्रयोग होने वाला प्रमुख वाद्ययंत्र जिसे हाथ के अंगुलियों में फंसा कर बजाया जाता है।

9. मांदर – लकड़ी के खोखले भाग में दोनों तरफ बकरे का चमड़ा चढ़ाकर बनाया जाता है जिसे मांदर कहते हैं। मांदर का प्रयोग मुख्य रूप से जनजाति गीतों एवं नृत्यों के साथ ही, मातासेवा गीत के समय किया जाता है।

10. बीन – इस वाद्ययंत्र का प्रयोग सपेरों के द्वारा साँप पकड़ने के लिए तथा गांव – गांव जाकर तमाशा दिखाने के समय किया जाता है।

11. ढोलक – इस वाद्ययंत्र का प्रयोग धार्मिक कार्यों जैसे – मंदिरों में भजन – कीर्तन के समय किया जाता है।

12. बांसुरी – खोखले बांस का बना हुआ वाद्ययंत्र है जिसे मुँह द्वारा फूंककर बजाया जाता है। लगभग सभी गीलों में बजाये जाने वाला वाद्ययंत्र है।

13. इकतारा – इकतारा का प्रयोग प्रदेश में भरथरी गीत के समय किया जाता है।

14. टिमटिमी – यह एक लकड़ी के खोखला भाग में ऊपर चमड़े का परत बांधकर बनाया जाता है। इस वाद्ययंत्र को होली तथा विवाह के अवसर पर प्रयोग होता है।

15. खंजरी – इसका वादन थाप और हाथ को हिलाकर किया जाता है। खंजरी टिन के गोलाकार पतरे के एक ओर चमड़ा या पतली झिल्ली मढ़कर बनाया जाता है। इसके घेरे में 3-4 जोड़ी झांझ लगी होती है।

TAGGED: CG Musical Instrument, CG Musical Instrument dikhaye, CG Musical Instrument koun koun se hai?, CG Musical Instrument Name
Share This Article
Facebook Twitter Whatsapp Whatsapp Copy Link Print
Previous Article VIDEO : तहसील कार्यालय में कर्मचारी ने चस्मा पहनकर बनाई रील, वीडियो वायरल, जांच के बाद कार्रवाई के निर्देश VIDEO : तहसील कार्यालय में कर्मचारी ने चस्मा पहनकर बनाई रील, वीडियो वायरल, एसडीएम ने जांच के बाद कार्रवाई के दिए निर्देश
Next Article BIG ACCIDENT: बस और ट्रक की हुई जोरदार टक्कर, 20 से ज्यादा लोग हुए घायल BIG ACCIDENT: बस और ट्रक की हुई जोरदार टक्कर, 20 से ज्यादा लोग हुए घायल

Latest News

CG News : बेटियों ने बदल दी समाज की सोच: मां को दिया कंधा, निभाई अंतिम रस्में
छत्तीसगढ़ जांजगीर-चांपा May 30, 2025
CG News : गरीबों के आशियानों पर भू-माफिया का आतंक, फर्जी कागजात के आधार पर कर लिया कब्जा
छत्तीसगढ़ जांजगीर-चांपा May 30, 2025
CG News: धारदार तलवार लेकर लोगों को डराने वाला आरोपी गिरफ्तार
छत्तीसगढ़ May 30, 2025
CG Accident : तेज रफ्तार ट्रैक्टर ने बाइक सवार को मारी ठोकर, 8 साल की बच्ची की हुई मौत
छत्तीसगढ़ रायपुर May 30, 2025
Follow US
© 2024 Grand News. All Rights Reserved. Owner - Rinku Kahar. Ph : 62672-64677.
Welcome Back!

Sign in to your account

Lost your password?